Skip to main content

Git Fundamentals

Git nima?​

Git - bu version control system (versiyani boshqarish tizimi). Bu oddiy qilib aytganda, sizning kodingizning har bir o'zgarishini saqlab turuvchi "vaqt mashinasi".

Nima uchun Git kerak?​

Muammolar Git'siz:​

  • Faylingizni buzib qo'ysangiz, eski holatiga qaytara olmaysiz
  • Bir necha kishi bir loyihada ishlasa, kodlar chalkashib ketadi
  • Kim qachon nima o'zgartirganini bilmaysiz
  • Backup qilish qiyin

Git bilan hal:​

Sizning loyiha
├── V1.0 - Birinchi versiya
├── V1.1 - Bug fix qo'shildi
├── V1.2 - Yangi feature
└── V2.0 - Katta yangilanish

Asosiy Tushunchalar​

1. Repository (Repo)​

Bu sizning loyihangizning "uyi". Barcha fayllar va ularning tarixi shu yerda saqlanadi.

# Yangi repo yaratish
git init

# Mavjud repo ni yuklab olish
git clone https://github.com/user/project.git

2. Working Directory​

Bu siz hozir ishlayotgan papka. Bu yerda siz fayllarni o'zgartirasiz.

3. Staging Area​

Bu "sahnalashtirish maydoni". Bu yerga siz commit qilmoqchi bo'lgan o'zgarishlarni qo'yasiz.

4. Commit​

Bu sizning o'zgarishlaringizning "surati". Har bir commit - bu bir nuqta vaqtdagi loyihangizning holati.

Asosiy Buyruqlar​

Holat tekshirish​

# Hozirgi holatni ko'rish
git status

# O'zgarishlar tarixini ko'rish
git log

# Qisqa tarix
git log --oneline

O'zgarishlarni qo'shish​

# Barcha o'zgarishlarni staging area ga qo'shish
git add .

# Bitta faylni qo'shish
git add filename.txt

# Commit qilish
git commit -m "Nima qilganimni tavsifi"

O'zgarishlarni ko'rish​

# Nimalar o'zgarganini ko'rish
git diff

# Staging area dagi o'zgarishlar
git diff --staged

Git Workflow (Ish jarayoni)​

1. Fayllarni o'zgartiring
   ↓
2. git add (staging area ga qo'shing)
   ↓  
3. git commit (commit qiling)
   ↓
4. git push (serverga yuklang)

Foydali Maslahatlar​

1. Yaxshi commit message yozing​

# Yaxshi ❌
git commit -m "fix"

# Yaxshi ✅
git commit -m "Login sahifasidagi parol validatsiya xatosini tuzatdim"

2. Tez-tez commit qiling​

  • Kichik o'zgarishlarni tez-tez commit qiling
  • Katta o'zgarishlarni kichik qismlarga bo'ling

3. Nima ignore qilish kerak​

.gitignore faylida yozing:

# Dependencies
node_modules/
*.log

# Build files  
dist/
build/

# OS files
.DS_Store
Thumbs.db

Xatolarni tuzatish​

Oxirgi commit ni o'zgartirish​

git commit --amend -m "Yangi message"

Faylni unstage qilish​

git reset HEAD filename.txt

O'zgarishlarni bekor qilish​

# Fayldagi o'zgarishlarni bekor qilish
git checkout -- filename.txt

# Barcha o'zgarishlar
git reset --hard HEAD

Xulosa​

Git - bu dasturchi uchun eng muhim asbob. Bu:

  • Kodingizni himoya qiladi
  • Jamoada ishlashni osonlashtiradi
  • Xatolardan qaytishga yordam beradi
  • Professional rivojlanish uchun zarur

Eslab qoling: Git o'rganish - bu velosipedga o'rganish kabi. Boshida qiyin bo'ladi, lekin keyin tabiiy bo'lib ketadi!